Fries bestuursakkoord waterketen (CA25)
Het zuiveren van afvalwater zorgt direct en indirect voor een grote bijdrage aan de klimaatvoetafdruk van onze organisatie. Wetterskip Fryslân wil in 2025 alle energiebehoefte duurzaam opwekken. In 2030 willen we klimaatneutraal zijn. Zo leveren we een bijdrage aan het beperken van de klimaatverandering.
Bij het zuiveren van afvalwater gebruiken we energie in de vorm van elektriciteit. In 2017 hebben we energiebeleid opgesteld. Hierin streven we naar 100 procent eigen opwekking van duurzame energie in 2025. Dit willen we onder andere bereiken door het winnen van biogas uit zuiveringsslib en het plaatsen van zonnepanelen op zuiveringsterreinen. Ook gaan we door met het besparen van energie. Hiervoor komen we met voorstellen.
In de komende jaren realiseren we deze ambitie voor een groot deel met het project Zon op RWZI’s. In 2020 is fase 1 gereed. Dan hebben we op dertien RWZI’s zonnepanelen geplaatst. De voorbereidingen voor fase 2 zijn opgestart.
In 2021 is er meer zicht op het vervolg van het project Duurzame Slibverwerking (fase 2) en de impact op onze energiedoelstellingen in de toekomst.
Verder onderzoeken we waar de emissies van de broeikasgassen methaan en lachgas het grootst zijn en hoe we deze emissies kunnen verminderen. Voor het verder verbeteren van onze energieprestaties doen we investeringsvoorstellen. Die komen uit ons energiebeleidsplan en het energie efficiency plan.
We gaan verder met Fries bestuursakkoord waterketen
Het Fries bestuursakkoord waterketen loopt in 2020 af. In 2020 bereiden we een nieuw Fries bestuursakkoord Water en Klimaat voor de periode 2021-2025 voor. We doen dit net als bij de eerste twee bestuursakkoorden in samenwerking met de Friese overheden en Vitens.
Onze klimaatvoetafdruk
We willen de uitstoot van CO2 terugbrengen naar nul in 2030. De uitstoot van lachgas en methaan schatten we op ongeveer 40 procent van onze totale bijdrage aan de klimaatvoetafdruk. Deze gassen komen vrij bij het zuiveringsproces en de slibverwerking. Wij onderzoeken de aankomende jaren wat de emissie van lachgas en methaan is en hoe we deze emissie kunnen verminderen.
Project zonnepanelen op rwzi's
Door het plaatsen van zonnepanelen op een aantal rioolwaterzuiveringsinstallaties wekken we 17 procent van onze jaarlijkse energiebehoefte duurzaam op. Zo verminderen we de fossiele CO2-emissie.
Dit willen we in 2021 bereiken
In 2020 hebben we dertien zuiveringen voorzien van panelen (fase 1). In 2021 kijken we naar kansrijke ontwikkelingen rond de RWZI’s en naar mogelijkheden voor zonnepanelen op andere terreinen van Wetterskip Fryslân (fase 2).
2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 |
---|---|---|---|---|---|
Uitvoering en afronding van projectfase 1 | Voorbereiding projectfase 2 | Uitvoering van projectfase 2 | Uitvoering en afronding van projectfase 2 |
Maatregelen om gevolgen klimaatverandering op te vangen
Door klimaatverandering is er meer kans op overstromingen, wateroverlast bij extreme buien, langdurige droogte en hittestress in steden. Ook in de waterketen kunnen we bijdragen aan het zoveel mogelijk voorkomen van de negatieve gevolgen van klimaatverandering. Denk aan de volgende maatregelen:
- alleen vuilwater afvoeren naar de rioolwaterzuivering;
- verhard oppervlak afkoppelen van de gemengde riolering;
- hemelwater bovengronds bergen en infiltreren in de bodem;
- hemelwater bufferen en hergebruiken in de woningen (besparing op drinkwaterverbruik) en
- effluent (gezuiverd afvalwater) inzetten als zoetwaterbron in tijden van droogte.In 2021 brengen we in beeld welke maatregelen op korte en lange termijn een bijdrage kunnen leveren.
Terugwinnen van grondstoffen (CA27)
Waterschappen beschouwen het afvalwater steeds meer als een bron van duurzame energie en grondstoffen. Het ‘verwaarden’ van reststromen speelt een steeds belangrijker rol in de overgang naar een circulaire economie.
Wij blijven ons de komende jaren inzetten op het ontwikkelen en het gebruik van hernieuwde grondstoffen en ‘biobased’ producten. De gezamenlijke waterschappen hebben vijf grondstoffen aangewezen die kansrijk zijn om uit het afvalwater te gaan halen. Het doel is dat we deze grondstoffen op termijn zelfstandig en kostenneutraal uit ons afvalwater halen. Samen met de markt zetten we stappen in de doorontwikkeling hiervan. De zogenoemde ‘koplopersgroepen’ die binnen de waterschappen actief zijn, sluiten ketens voor verschillende grondstoffen. En zorgen zo voor een versnelling.
Cellulose en bioplastics
Wetterskip Fryslân legt zich de komende jaren toe op het terugwinnen van bioplastics (PHA) uit afvalwater. Hiervoor hebben we ons aangesloten bij de landelijke koplopersgroep Bioplastics en bij het project PHA2USE. In 2021 wordt hiervoor bij HVC, het energie- en afvalbedrijf van 44 gemeenten en 6 waterschappen, een demonstratie-installatie gebouwd. De uitvoering ligt bij de projectgroep PHA2USE. Wetterskip Fryslân draagt vanuit het innovatiebudget, over meerdere jaren verdeeld, met totaal € 500.000 bij aan de bouw.
Voor het terugwinnen van cellulose hebben we onderzoeken gedaan naar de mogelijkheden om een zeefinstallatie te plaatsen op één van onze rioolwaterzuiveringen. Tot dit moment heeft dit nog niet geleid tot kansen. Op dit moment beraden we ons op onze positie in deze kopgroep.
Fosfaat
Sinds 2017 gaat ons zuiveringsslib naar eindverwerker SNB in Moerdijk. Slib of producten uit slib en afvalwater verwachten we in de toekomst elders nuttig te kunnen toepassen. Binnen het initiatief energie- en grondstoffenfabriek verkennen we samen met andere waterschappen de mogelijkheden.
Dit willen we in 2021 bereiken
In 2021 willen we in beeld hebben welke mogelijkheden er zijn om een zeefinstallatie te realiseren op één van onze zuiveringen voor het terugwinnen van cellulose en is de pilot productie-installatie voor het terugwinnen van bioplastics opgestart.
2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 |
---|---|---|---|---|---|
Mogelijkheden zeefinstallatie cellulose in beeld gebracht | |||||
Pilot productielocatie bioplastics opgestart |