Functioneren boezem onder normale omstandigheden (kwantiteit)

In de Blauwe omgevingsvisie (BOvi) duiden we de lange termijnbeelden (2050-2100) van de watersystemen en hun ruimtelijke consequenties. Het is een leidraad voor het watersystemen- en waterketenbeheer waarin we ook onze klimaatopgaven voor de toekomst betrekken.

In het waterbeheerprogramma (WBP) staan de strategische en tactische maatregelen die we uitvoeren om onze doelen te behalen, inclusief de financiële gevolgen daarvan.

Dit willen we in 2021 bereiken
In 2021 stellen we het waterbeheerprogramma vast.

Als uitwerking van de omgevingsvisie voeren we samen met de provincie Fryslân een lange termijn studie uit naar de toekomst van het Friese boezemwatersysteem. In 2020 is de eerste fase van deze verkenning (‘het waterhuiswerk’) afgerond. Hierin is het effect van de klimaatverandering in 2100 op de huidige Friese boezem in beeld gebracht. Daarbij zijn knelpunten geïdentificeerd en zijn verschillende oplossingsrichtingen geschetst: boezempeil stijgt met zeespiegel mee, blijft gelijk of daalt met het maaiveld mee. Vanaf 2021 brengen we samen met belangrijke stakeholders de effecten van de mogelijke oplossingen in beeld. Ook gaan we na of er oplossingsrichtingen af kunnen vallen. Eind 2021 maken we een tussenstand. De resultaten daarvan gebruiken we voor de blauwe omgevingsvisie en het waterbeheerprogramma. Ook geven we dan aan hoe we tot kansrijke scenario’s denken te komen die bijdragen aan een robuust en veerkrachtig boezemsysteem. Zo krijgen we steeds scherper wat de nieuwe opgave voor de boezem is.

Dit willen we in 2021 bereiken
In 2021 leveren we samen met de provincie Fryslân een tussenstand op van de boezemverkenning. De tussenstand is weer input voor het opstellen van onze blauwe omgevingsvisie en ons waterbeheerprogramma en het regionaal waterprogramma van de provincie Fryslân.

Fryslân is rijk aan 850 km vaarwegen en 1700 km oevers. Op dit moment is het beheer en onderhoud hiervan versnipperd of niet geregeld. Samen met de provincie Fryslân en de Friese gemeenten werken we daarom aan basisafspraken over de taakverdeling en het onderhoud. In 2020 is een voorkeursvariant hiervan door Provinciale Staten vastgesteld. De Stuurgroep Oevers Vaarwegen heeft in 2020  een plan van aanpak vastgesteld voor de fase daarna.

Dit willen we in 2021 bereiken
In 2021 werken de overheden de basisafspraken nader uit. Het resultaat: een ontwerp-toedelingskaart en een ontwerp Verordening Vaarwegen Fryslân waarop inspraak mogelijk is.
Ook ligt er in 2021 een ontwerp Samenwerkingsovereenkomst van de Friese Overheden voor het Oeverfonds. Met de vaststelling door Provinciale Staten van de toedelingskaart en de Verordening Vaarwegen Fryslân komt een deel van de verantwoordelijkheid voor het instandhouden van de oevers langs de Friese Vaarwegen bij ons  te liggen. De daarmee samenhangende kosten nemen we op in de eerstvolgende begroting.

In het beheerplan boezem staan de werkzaamheden en maatregelen die we uitvoeren om het Friese boezemsysteem in stand te houden. Het kader voor dit plan is de beheernota boezem en deelsystemen. Het beheerplan boezem komt in gedeelten tot stand. In 2020 is het onderdeel  regionale waterkeringen vastgesteld. In 2021 en 2022 volgen de overige onderdelen.

Dit willen we in 2021 bereiken
In 2021 stellen we het beheerplan voor de natuurvriendelijke assets en de E&F-vaarwegen vast.

Tussen 2016 en 2021 voeren we de derde beoordelingsronde van de regionale waterkeringen uit. In 2018 zijn we begonnen met het aanpassen en testen van de ICT die nodig is voor het toetsen van hoogte en stabiliteit. Ook hebben we geïnvesteerd in onze kennis, met name op het gebied van stabiliteit. In 2020 zijn de resultaten van de hoogtetoets geanalyseerd. In 2021/2022 komen de resultaten van de derde beoordeling beschikbaar. Verbeterwerken die uit de derde veiligheidsbeoordeling komen pakken we ná 2027 op.

Dit willen we in 2021 bereiken
De stabiliteitstoets is uitgevoerd en we zijn gestart met de analyse van de resultaten. Ook vergroten we onze kennis, vooral op het gebied van de stabiliteit. Deze kennis is nodig om tot een definitief oordeel te komen over circa 450 kilometer waterkeringen waarvoor nader onderzoek nodig is.

Het peilbesluit voor de boezem (uit 1998) is toe aan een herijking vanwege wijzigingen in het peilbeheer. In 2020 heeft het dagelijks bestuur daarom een geactualiseerd peilbesluit vastgesteld. Met dit besluit kunnen we flexibeler en op een meer natuurlijke wijze omgaan met de waterstand op de Friese boezem. Dit peilbesluit  leggen we in 2021 ter vaststelling voor aan het algemeen bestuur.

Dit willen we in 2021 bereiken
We stellen het geactualiseerd peilbesluit voor de boezem begin 2021 vast.