Nieuwe risicostoffen in afvalwater

Bij het zuiveren van afvalwater komen we de laatste jaren voor steeds nieuwe uitdagingen te staan.  Zo treffen we tegenwoordig de meest uiteenlopende microverontreinigingen in het afvalwater aan. Het gaat hierbij om microplastics, resten van medicijnen, drugs en andere chemische stoffen. Wij willen voorkomen dat dit soort probleemstoffen in het oppervlaktewater terechtkomt. We onderzoeken in samenwerking met andere waterschappen de mogelijkheden om de emissie van deze stoffen te verminderen.

Covid-19
Sinds het uitbreken van het coronavirus begin 2020 doen we mee aan een onderzoeksprogramma van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het programma bemonstert influenten van zuiveringsinstallaties op de aanwezigheid van genmateriaal van het Covid-19 virus. Het genmateriaal van het virus is voor ons geen probleemstof, maar is wel een indicatorstof voor de aanwezigheid van het virus onder de inwoners die lozen op een bepaalde zuivering.
We zijn gestart met vier van onze zuiveringen. In juli deden we mee met negen zuiveringen en sinds september nemen we monsters af bij alle RWZI’s. Deze monsters leveren we af bij het lab in Leeuwarden. Het RIVM haalt de monsters hier op. KWR voerde in 2020 soortgelijk onderzoek uit, maar is hiermee gestopt. De resultaten van de onderzoeken moeten een beeld geven van de regionale besmettingsgraad van het virus. De resultaten komen in het landelijk Coronadashboard . Mogelijk komt er meer van dit soort onderzoek. Dat betekent dat we mogelijk extra moeten investeren in mensen en middelen. De verwachting is dat de kosten uiteindelijk geheel gedragen worden door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Aanpak nieuwe probleemstoffen (CA26)

We willen meer weten over de effecten van nieuwe probleemstoffen op het oppervlaktewater. Met onze monitoringsgegevens en resultaten van onderzoek naar de effecten van medicijnresten op het waterleven dragen we bij aan de kennisontwikkeling op dit gebied. Wij willen de emissie van microverontreinigingen naar het oppervlaktewater zoveel mogelijk terugdringen via maatregelen aan de bron van de verontreiniging. Dit vraagt om een goede samenwerking met partners als gemeenten en de zorgsector. In sommige gevallen zijn wij afhankelijk van Europees beleid.

Dit willen we in 2021 bereiken
We nemen deel aan het Netwerk Medicijnresten Noord-Nederland. Dit brede netwerk zoekt naar oplossingen - van leefstijl tot nieuwe zuiveringstechnieken - om de emissies van medicijnresten naar het oppervlaktewater te verminderen. Ook gaan we in 2021 onderzoek doen naar de aanwezigheid van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS), zoals PCB’s en PFAS, in tien geselecteerde zuiveringen: Oosterwolde, Leeuwarden, Drachten, Dokkum, Heerenveen, Wolvega, Franeker, Sneek, Burdaard en Joure. Verder ondersteunen we een landelijke pilot met het gebruik van plaszakken om te voorkomen dat röntgencontrastmiddelen in de waterketen en het oppervlaktewater terechtkomen. Ook het Antoniusziekenhuis in Sneek neemt aan deze pilot deel.